10.03.2007

De Sfinks van de Reyerslaan

Louis Van Dievel meent zich te moeten vrolijk maken over de escapades van Dirk Tieleman in een schaatsprogramma op de VTM. Het optreden van de gepensioneerde voormalige eminence grise van de VRT in een zilver apepakje op ijs vindt geen genade in de ogen van Tielemans voormalige collega, die meent dat zoiets een gereputeerd ex-journalist onwaardig is.

Laat mij eerst even afstand nemen van het feit dat ik Louis Van Dievel maar een wormstekige baliekluiver met een zurige pissebeddensmoel vind, en mij concentreren op de feiten. Het is namelijk niet de eerste keer dat Van Dievel zich in de belangstelling probeert te werken door het lanceren van smalende opmerkingen: herinner u die keer in Amerika, met een mechanische rodeo-stier en de gevleugelde woorden 'let the beast go'? Juist, dat was zogezegd een premier totaal onwaardig!

Nu is Dirk Tieleman dus onderhevig aan de toorn van Van Dievel. Doorgaans heb ik de gepekelde maling aan journalisten en hun reputatie, maar in het geval van de Sfinks van de Reyerslaan moet ik een uitzondering maken. Laat mij even verklaren waarom.

We schrijven eind jaren tachtig. Tieleman stond bij de BRT bekend als een doorwinterd Rusland-expert - eigenlijk moet ik zeggen Sovjetunie-expert. Ik was ondertussen minister van Sociale Zaken en Institutionele Hervormingen en was toen al gereputeerd als de meest geslepen onderhandelaar ten oosten van het Kanaal. Ik was daarom ook een graag geziene gast op het hoofdkwartier van de NATO in Evere alwaar men mijn mening omtrent allerhande internationale aangelegenheden steeds op prijs stelde. In die tijden betekende dat vooral: kwesties betreffende de Koude Oorlog, het al dan niet plaatsen van kernraketten en dies meer. Ronald Reagan had een paar topontmoetingen gehad met Mikhail Gorbatsjov maar van een doorbraak was nog geen sprake, integendeel, de gesprekken leken zeer moeizaam te vorderen.

Tijdens een vergadering in Evere vroeg de Amerikaanse delegatie mij om raad - mijn ontmijning van de Voerkwestie had namelijk een bijzondere indruk nagelaten op Henry Kissinger en co. Ik had een eenvoudig advies klaar: zorg voor een topontmoeting in Moskou - de Russen op hun eigen turf confronteren en te woord staan zal hun respect afdwingen en de kansen op succes verhogen; bij voorkeur een one-on-one tussen Reagan zelve en Gorbatsjov.

Gemakkelijker gezegd dan gedaan - uitgenodigd worden door de Russen was toen nog moeilijker dan een reservatie vastkrijgen in de Comme Chez Soi - naast hun 'Njet' zou zelfs Joëlle Milquets 'Non' verbleken. De Amerikanen stelden vervolgens voor dat ik op diplomatieke missie naar Moskou zou reizen om het Baltische ijs trachten te breken, als een soort Verkenner avant-la-lettre. En zo begon ik een delegatie samen te stellen - mijn oog viel logischerwijs ook op Tieleman, ik meende dat die zich wel nuttig zou kunnen maken als tolk en secretaris tijdens vergaderingen.

Wat heb ik die mens onderschat! Nu twintig jaar na datum mag ik wel stellen dat het grotendeels aan Dirk Tieleman te danken is dat dat de Berlijnse Muur is gevallen. Laat mij dit verduidelijken.

De gesprekken vlotten in het begin helemaal niet - die Russische onderhandelaars hadden een speciaal soort machismo over zich. Met die gasten viel enkel te praten als het over vodka, weddenschappen of vrouwen ging. Wij waren uiteraard geen partij voor hen, totdat Tieleman zich ermee moeide: de belezen topjournalist sprak niet enkel vloeiend Russisch maar had tevens een ijzeren gestel, waarmee hij menigeen onder tafel kon drinken - zelfs Ivan Sonck moest indertijd de duimen leggen voor hem. Hij deed een simpel, maar achteraf bekeken briljant, voorstel: een weddenschap! Met als inzet een uitnodiging voor Reagan in Moskou.

De Russen lachten ons vierkant uit want niemand geloofde dat Tieleman ook maar enige kans had de weddenschap - die zou bestaan uit drie proeven - te winnen.

De eerste proef bestond erin om het snelst drie flessen vodka achterover te slaan. De Russen voerden hun sterkste drinker op en de strijd was spannend, maar tegen het tempo waaraan Tieleman de vodka door zijn keelgat spoot zou zelfs het debiet van de Wolga niet opgewassen zijn, en hij sloot de test uiteindelijk zegevierend af.

Vlak hierop werd de tweede proef aangevat: beide kandidaten kregen een moto ter beschikking - een paar gammele Urals uit 1963 - en moesten in hun verregaand beschonken toestand om het eerst het toenmalige Leningrad - nu St. Petersburg - zien te bereiken. Wat de Russen niet wisten was dat Tieleman jaren daarvoor heel Afrika had doorkruist per moto. De bultige asfaltwegen in Rusland waren klein bier vergeleken met de steppes, woestijnen en krankzinnige verkeerssituaties die hij daar op twee wielen had getrotseerd. Zelfs de kraaiepoten die de Russen hadden klaargelegd konden Tieleman niet uit zijn concentratie halen en triomfantelijk scheurde hij als eerste Leningrad binnen!

Als derde proef moesten de twee elkaars vrouw trachten te versieren. Ook hier hadden de Russen onze reporter lelijk onderschat: Tieleman is namelijk een volleerd latin lover - hij schudt probleemloos elk Zuidamerikaans danspasje uit zijn broekspijpen, kent elke lijn uit de liefdespoëzie van Pablo Neruda uit het hoofd en is zich persoonlijk in Indië gaan verdiepen in tantrische erotiek. Geen enkel getrouwd man op de VRT-nieuwsdienst en omstreken nodigde Tieleman indertijd uit op privé-feestjes, uit angst dat hun wederhelft met hem in de koffer zou duiken! Het bleek voor hem dan ook een koud kunstje die Slavische schoonheid opgewarmd te krijgen, en de weddenschap was binnen.

Meteen was ook de topontmoeting tussen de twee wereldleiders geregeld - de Russische onderhandelaars waren mannen van hun woord - en de rest van het verhaal kent u.

Aan dit avontuur heb ik dan ook het allerhoogste respect voor Dirk Tieleman overgehouden. Wat heeft die beschimmelde treurwilg van een Louis Van Dievel daarentegen zoal gepresteerd? Een hoop schunnige flutromans afgescheiden - me dunkt flauwen truut vergeleken met het beëindigen van de Koude Oorlog.

Geen opmerkingen: